Onze financiële instellingen hebben van de overheid de toelating én nog andere faciliteiten gekregen (onder andere: staatsgarantie!) om geld te verhandelen: zij mogen uw geld beheren en het verder uitlenen aan hun klanten, bvb aan wie een hypothecaire lening nodig heeft.

Een particulier kan dat niet: niemand kan zomaar zelf een bank oprichten, en bvb aan zijn zoon een hypothecaire lening geven met dezelfde fiscale voordelen die een bank kan bieden: als je geld leent bij een bank voor de aankoop van je woning, mag je intresten en kapitaal in je belastingsaangifte aftrekken. Maar als je pa je geld leent daarvoor, mag je dat niet. Waarom niet ???

Maar niet noodzakelijk geven de banken uw spaargeld door, neen, waar mogelijk geven zij alleen fictief geld door.

bvb: Als een bouwheer € 100.000 ontleent aan een bank, schrijft de bank dat bedrag over op de rekening van de bouwheer. Merk op: de bank geeft de bouwheer géén cash geld mee!

Als de renovatiewerken vorderen en de facturen van de aannemer komen binnen, start de bouwheer zijn computer op (een moderne bouwheer doet aan "online-banking"), en hij opent een bestandje waarin staat hoeveel 'geld' hij nog heeft. Hij geeft de opdracht om van dat bedrag een deel (het factuurbedrag) over te schrijven op de rekening van de aannemer. De bank zelf verplaatst nog steeds geen geld: zij vermindert alleen uw cijferbestandje met dat bedrag, en vermeerdert automatisch het cijferbestandje bij de aannemer met hetzelfde bedrag. Jij zegt "Voilà, dat is weeral betaald!" en de aannemer zegt twee dagen later: "Aha, dat is mooi binnengekomen" en hij betaalt er zijn materialen en het loon van zijn arbeiders mee.
Dat wil zeggen: hij geeft evenzo opdracht om de rekeningen van zijn leveranciers te verhogen met het bedrag van zijn aankopen voor materialen, en de rekeningen van zijn arbeiders worden verhoogd met hun weekloon.

Het is een soort puntensysteem, bijna zoals in een computerspelletje.

Alle betalingen zijn slechts aanpassingen van fictieve data ergens in het geheugen van de bankcomputer ("giraal geld"). Er komt geen écht chartaal geld aan te pas.

Er liggen dus flinke hoeveelheden bankbiljetten in kluizen die nooit de deur uitgaan, en dan... wordt de verleiding groot om méér geld uit te lenen dan wat in de kluizen als borg ligt.

Maar daar zijn wettelijke beperkingen voor.

Een top-financier zal wel eens hebben gedacht: "Van 100 miljoen euro in de kluis mag 95 miljoen worden uitgeleend. Maar feitelijk blijft al dat "uitgeleende" geld hier liggen, dus als we tegen de overheid nu eens zeggen: voilà, dàt, wat hier in de kluis ligt, dát is die 5 procent, dat is onze 'wettelijke reserve'. Dan kunnen we wel voor 2.000 miljoen (lees: 2 miljard) aan leningen virtueel uitgeven!"

En met die redenering doen de financiële instellingen dat dan ook, overal (het percentage 'wettelijke reserve' kan per land wel iets verschillen, maar bedraagt meestal tussen de 5 en de 10 procent).

Ieder gespaard bedrag dat waar ook ter wereld op een rekening wordt gedeponeerd, kan quasi onmiddellijk virtueel vermenigvuldigd worden met een factor 10 à 20: van élk miljoen maakt de bank er minstens 10...

Dat is virtuele geldcreatie.

Af en toe komt er iemand een cheque incasseren bij je thuis: je moet dus zorgen dat je over voldoende cash beschikt om de aangeboden cheques te kunnen verzilveren.

Stel dat je met een inkomen van 2.000 euro (80.000 BEF / fl 4.000,-) elke maand voor 40.000 euro (1.600.000 BEF / fl 80.000,-) cheques uitschrijft. Mag dat?

Nee dat mag niet. Dat wil zeggen:
jij mag dat niet - banken mogen dat wél...

Ik sprak daar ooit bij vrienden nogal vrijmoedig over tegen een Nederlander. Bleek uit zijn reactie dat die man een gepensioneerd bankdirecteur was! (Eigenlijk was hij "vervroegd gepensioneerd", wegens re-organisatie in de banksector. Deze man had altijd een hoge controlerende functie gehad over verscheidene bankfilialen in Nederland... ) En nee hoor, hij ontkende niets van wat ik vertelde. Weet u wat zijn reactie was? Hij vroeg mij alleen, nogal verwonderd: "Hoe wéét u dat allemaal?"

Banken hebben dus nu quasi alle controle over het geldverkeer in handen. Concurrentie onderling heeft dan ook geen enkele zin.

bvb: van de méér dan 130 verschillende banken in België, zijn er nu, na vele fusioneringen, nog slechts 4 (vier) bank-consortiums over in ons land en het einde van die fusies is nog niet in zicht (dixit Paul D'Hoore op VRT TV1 april 2003)

Vroeger was geld een écht ruilmiddel, en werd het verondersteld steeds een goud- of zilverwaarde in zich te hebben.
Maar al in het oude Rome sloeg de geld-ontwaarding toe: de Keizer liet de gouden muntstukken inhouden en zodanig omsmelten dat elk stuk, met dezelfde nominale waarde, nog slechts de helft aan goud bevatte: dat was de eerste manier om geld te creëren, waardoor de geld-crëerders rijker werden. En er werd toen ook géén referendum gehouden onder de burgerbevolking om te vragen of zij daarmee akkoord gingen.  :-)

Later werden (ook weer zonder zo 'n referendum) bankbiljetten geintroduceerd: er werd verteld dat papieren geld evenveel waard was als gouden muntstukken: banken (én de overheid) verbonden zich ertoe om voldoende goud in voorraad te houden om biljetten op aanvraag weer in goud om te zetten. En het publiek geloofde dat - ze konden ook niet anders. De economie bloeide op, want papieren geld is ook zoveel gemakkelijker bij te maken... En de makers van papiergeld werden er niet slechter van.

Natuurlijk zou die garantie niet blijven duren: in de jaren tachtig werd de goudstandaard afgeschaft. Er was al zoveel geld bijgedrukt, dat de feitelijke toestand toch niet meer houdbaar bleef. Het goud was op de vrije markt zo duur geworden, dat de afgesproken waarde tussen de banken dringend moest "opgewaardeerd" worden. In feite werd daardoor het papiergeld "afgewaardeerd". Er bestaat nu geen binding meer tussen de hoeveelheid bankbiljetten die een land mag in omloop brengen, en de goudvoorraad die daarvoor in reserve moet gehouden worden. Een referendum werd daar niet over gehouden. En de banken? Ja, die werden ineens véél rijker: hun goud werd meteen veel méér geld opgewaardeerd.

En nu zitten we dus al een hele tijd in de fase van het virtuele geld. Geen papier meer, gewoon nog een bestandje ergens op een computer. Het énige geld dat u wérkelijk bezit is dat wat zich nu in uw portefeuille bevindt. De rest is virtueel. We geloven wel dat dat ook echt geld is, en evenveel waarde heeft als goud. Maar echt goud kan je nu zelfs niet meer kopen op de bank!

Over het invoeren van virtuele betaalsystemen werd uw mening niet gevraagd. Dat niet iedereen er toegang toe heeft is discriminerend en ontoelaatbaar.

bvb: Als je werkloos bent, krijg je geen kredietmogelijkheden bij de banken, en ook geen bankkaarten als Visa of American Expres: het virtuele betaalsysteem is voorbehouden aan de welgestelde burger.

Er worden wel steeds méér mensen werkloos, en dus armer, en rijke mensen worden rijker ...

O ja, dat banken met mijn spaargeld 10x méér 'virtueel geld' kunnen creëren, mag van mij best, maar dan wél op voorwaarde dat zij die 'winst' met mij fifty-fifty delen: het zijn tenslotte mijn spaarcentjes die die procedure mogelijk maken! Mijn spaarsaldo zal dan ineens met 500 % aangroeien (dat van de banken helaas ook...).  -  Maar nee hoor, in werkelijkheid eigent de bank zich nu 1.000 % toe, en er is 0 % voor mij, en dat allemaal dank zij mijn geld-inbreng... Vinden jullie écht dat dat zo kan dóórgaan, Dames en Heren politici, everywhere in the world ?

Om op de internationale geldmarkt nog méér druk uit te oefenen is één grote munt nodig. Niet voor u en ik, wel voor de geldmarkten: speculeren gaat nu eenmaal beter met grote geldhoeveelheden. Daarom moesten al die kleine europese munten weg, en vervangen worden door één nieuwe standaard: de u ondertussen welbekende Euro.

Nu iedereen zijn euro's naar de bank brengt wordt de massa chartaal geld (de hoop bankbiljetten) nóg groter, waardoor er nog méér virtueel geld kan worden "gecreëerd". Met één belangrijk voordeel: er is nu geen enkele controle-mogelijkheid meer: geen enkele Europese regering heeft supra-nationale bevoegdheid: wie kan nu nog nagaan waar die 5 of 10 % "verplichte reserve" zich écht bevindt? Internationale bankconsortiums kunnen hun geldvoorraad op aanvraag tonen aan welke regering ook - maar waarschijnlijk nooit aan allemaal tegelijk...

'Een massa geld' (uw en mijn spaarcenten) geeft de internationale geldmarkten ook de kans om te speculeren tegen kleinere munten. Munten van vroegere oostbloklanden bvb hebben daardoor in regel een veel te lage waarde, zodat ónze economie daar goedkope produktiemogelijkheden vindt, want arbeidslonen zijn daar reëel zeer laag. In elk land zelf liggen de waardeverhoudingen wel gelijk, maar naar de Euro toe wordt hún arbeid ondergewaardeerd.

bvb: op vakantie in Hongarije in 1985: een Hongaarse leerkracht Engels, die ons als tolk vergezelde, verdiende toen (in Belgisch geld omgerekend) 5.000 BEF per maand. Bij ons verdient een leerkracht toen 10x zoveel. Een brood kostte in Hongarije omgerekend 5 BEF, hier in ons land toen ook 10x zoveel. De levensstandaard is in Hongarije dus net zo hoog als in België - alleen de buitenlandse produkten (ingevoerde Duitse TV's bvb) zijn er 10x zo duur. En omgekeerd: uitgevoerd Hongaars textiel zou hier 10x goedkoper moeten zijn, maar invoerders in België steken die winst liever in eigen zak (!). Dáár is het om te doen.

Landen als Hongarije ijveren daarom voor snelle toetreding tot de EU. Maar er is ook voor ons nog een keerzijde:

Met een nationale munt
kan de overheid de eigen economie nieuw leven inblazen, of een oververhitte economie temperen zoals je in elk goed handboek over economie kan nalezen. Dat gebeurt door de basisrente die de Nationale Bank vraagt aan de andere banken te verlagen of te verhogen: de discontovoet wordt aangepast. Daardoor wordt het geld goedkoper (bedrijven kunnen sneller uitbreiden), of duurder (de expansie wordt dan afgeremd).

Dat is nu uitgesloten. De regering heeft haar ziel verkocht. Met de Euro kan geen enkele landelijke overheid individueel nog geschikte maatregelen nemen, bvb tegen een groeiende werkloosheid. Want wat voor één lidstaat goed is, kan voor de economie van een andere lidstaat remmend werken. De toestand in Europa kan immers zéér variabel zijn (is inderdaad verschillend) van Zweden tot Portugal. Er ontstaat een schaalvergroting en een oncontroleerbare monetaire globalisatie. En reken maar niet dat de belanghebbenden (de rijken, de financiers) hiervoor in een referendum uw toestemming hebben gevraagd. Zie ook het artikel over De €uro: weldaad of onheil ?

Stel dat morgen iedereen in België zijn spaarcentjes cash in Euro's wil afhalen. Wedden dat zulks onmiddellijk bij wet onmogelijk wordt gemaakt, net als 'n kilootje goud kopen nu al ?

bvb: welstellende personen in mijn kennisenkring leggen langzaamaan een spaarpotje aan thuis in een kluis. Daar zitten Euro's en vreemde valuta in (Zwitserse Franken bvb) die met kleine hoeveelheden van de banken worden afgehaald. Kwestie van voorlopig safe te zijn voor wat nog zou kunnen komen.

En nee, US-dollars zijn geen waardevaste belegging. De slechte economische situatie en de oorlog in Irak heeft rechtmatige sociale voorzieningen in Amerika niet dichterbij gebracht, en de visies van de huidige President opteren voor andere prioriteiten... In feite is de US dollar sterk in waarde gedaald, waardoor de Euro wel weer sterker lijkt, alhoewel die ook massaal (én virtueel) wordt bijgecreëerd. Een unieke kans voor Europese geldinstellingen om méér Euro's te creëren zonder dat die geldontwaarding onmiddellijk voor iedereen zichtbaar wordt.

We zien nu eindelijk ook in dat de invoering van de Euro
- niet leidt tot méér werkgelegenheid,
- méér heeft gekost aan de burger dan vooraf werd beloofd,
- en tot steeds hogere werkloosheid leidt.
En reken maar niet dat men u dit vooraf heeft verteld, of dat u zelfs maar bij referendum om uw mening werd gevraagd over de invoering van de Euro...

Binnenkort gaat in ons land ook nog de NMBS failliet (voor zover ze dat nu virtueel nog niet is...), Phillips sluit zijn deuren of krimpt in, en wie weet welke andere grote bedrijven en internationale vestigingen hen daarin nog zullen volgen, en dan? (één voorbeeld: Janssen Pharmaceutica Beerse  -lees: 'Johnson & Johnson USA'-  ontsloeg in 2002 tweehonderd werknemers, kreeg daarop véél protest, en pakt het nu (januari 2004) subtieler aan: tijdelijke contracten, aflopend op 31 december 2003 werden gewoon niet hernieuwd in januari 2004, en in diverse afdelingen worden nu met de regelmaat van een klok telkens kleine groepjes (2, 3-4 man) ontslagen...)
Geen enkele regering heeft nog énige mogelijkheid om deze problemen op te lossen: men wil die mogelijkheid zelfs niet creëren.

De huidige economische spelregels zullen op lange duur nefast zijn voor onze economie, én voor de wereldeconomie.

- Alle meerwaarden verkregen door speculatieve internationale geldtransacties moeten met reële (!) BTW worden belast in het land van oorsprong.
- Meerwaarden verkregen door beleggingen op de beurs eveneens (en neen: waardeverminderingen kunnen NIET gerecupereerd worden: niemand verplicht je immers om te speculeren, maar ALS je winst maakt, MOET je aan de bron belasting betalen op de gerealiseerde meerwaarden!)
- De mogelijkheid tot virtuele geldcreatie moet uiteraard onmiddellijk worden afgeschaft.
- De overheid mag geen leningen aangaan of staatsobligaties uitschrijven die niet tijdens haar huidige legislatuur volledig kunnen terugbetaald worden: het MOET absoluut onmogelijk worden gemaakt om nu al (onbestaand) overheidsgeld uit te geven dat pas met toekomstige belastingen (dubbel!) moet worden terugbetaald. De actueel verkozen overheid heeft immers NIET de autoriteit om toekomstige generaties belastingen op te leggen: daarmee overschreidt zij haar mandaat, en dat is geen proportionele democratie. Dat is zelfs niet gewoon democratisch meer...

Zo'n vaart zal het niet lopen, hoor ik u al denken.
Maar: nog op 4 mei 2003 op VRT TV1, in een verkiezingspraatje van Karel de Gucht met Freya Vandenbossche gaf de PVV-voorzitter, op haar voorstel om tot een betere herverdeling van rijkdom te bekomen, letterlijk als antwoord: "dát grootkapitaal, dáár kunnen wij niet aan". In de samenvatting 's avonds werd deze uitspraak wijselijk weggemonteerd...

Als men ziet hoe onze economie is verstrikt geraakt door het falende beleid van voorbije regeringen die zich in dergelijke "verplichtingen" hebben ge-engageerd, dan vraag ik me af hoe we ooit uit deze Gordiaanse knoop zullen kunnen geraken.

Proportionele democratie is waarschijnlijk de énige ethisch onderbouwde mogelijkheid naar een rechtvaardige samenleving
... maar het omschakelen daar naartoe, het oplossen van de gegroeide mistoestanden zal veel moeite kosten.

de Islam
(update 050121 -->) Hier betalen we allemaal in 20 jaar of méér minstens dubbel zoveel terug dan de nominale waarde die we ontvangen als een hypothecaire lening bijvoorbeeld.

Er bestaan echter ook samenlevingen (zoals de Islamitische wereld), waarin het verboden is om voor een geleende som rente te vragen op het ontleende kapitaal.

Laten we even van nabij bekijken, zonder al te veel in detail te gaan, welke voordelen dat zou kunnen opleveren:
Wie op de traditionele manier aldaar geld leent, betaalt slechts het bedrag terug dat hij geleend heeft. Geen rente, geen intrest, geen percentage daarbovenop, niets.

- Dat zorgt ervoor dat banken géén winst kunnen maken met zoiets als 'virtuele geldcreatie': zo'n procedure bestààt daar gewoon niet!

- Dat zorgt er óók voor dat de financiële beheerders trachten de totale geldhoeveelheid stabiel te houden. Immers hoe méér geld er circuleert, hoe minder het waard is (monetaire inflatie). En banken krijgen graag dezelfde nominale waarde terug natuurlijk!

- De waarde van het geld blijft veel stabieler, de economie is er rustiger, raakt minder gauw oververhit, en het beleggen in rente-genererende waardepapieren is er verboden.

Opmerking:
Wie alléén onze Westerse financiële economie kent en voorstaat, kan een veel dieper inzicht krijgen wanneer hij of zij even ten gronde deze Mohammedaanse principes wil bestuderen. Je krijgt een wijdsere blik, ook op onze gefixeerde gewoontes om eenzijdig tegen monetaire toestanden aan te kijken. Zelf heb ik nog niet de tijd gehad om dit ten gronde te doen, maar we mogen niet blind zijn voor de ethische principes van dit systeem, en voor de maatschappelijke voordelen die geboden worden. Al ware het maar de eenvoud, en de transparante zekerheid die daardoor gecreëerd worden. Méér aandacht nog moet hier zeker aan besteed worden. (<--einde update 050121)

Reageer aub !
Elke intelligente dialoog wordt graag verwelkomd.